مدرسه تاسیسات آموزش تاسیسات مکانیکی و الکتریکی ساختمان
خانه غيرفعال (The Passive House) یک استاندارد دقیق و داوطلبانه برای بهره وری انرژی در یک ساختمان است که باعث کاهش اثرات مخرب اکولوژیکی ساختمان می شود. در نتیجه ساختمان هایی با انرژی بسیار کم، که نیاز به انرژی کمی برای گرم یا خنک کردن فضا دارند، بوجود می آیند.
خانه‌هاي مسكوني در ايران حدود 30% از كل مصرف سوخت‌هاي فسيلي را به خود اختصاص مي دهند. از طرفی حدود 70% از این انرژي مصرفي در خانه‌ها صرف گرمايش آنها مي‌گردد، لذا انرژي مصرفي براي گرمايش خانه‌ها 21% كل انرژي مصرفي كشور را به خود اختصاص می دهد که سهم قابل ملاحظه ای است. از آنجا که غالب انرژي گرمايشی ساختمان‌ها در مناطق سرد ايران مورد استفاده قرار مي گيرد، وجود ساختمان‌هایي با مصرف انرژی کم متناسب با اقليم سرد ايران مي‌تواند مصرف انرژي را به نحو چشمگیری كاهش دهد. يكي از انواع ساختمان‌هاي متناسب با اقليم سرد، خانه‌هاي غيرفعال هستند كه نه تنها مصرف انرژي کمی داشته بلكه نسبت به ساختمان‌هاي جاري در ايران آسايش حرارتي (Thermal Comfort) بيشتري ایجاد می کنند.
خانه‌هاي غير فعال، خانه‌هايي هستند كه شرايط آسايش داخلي فضا را در زمستان و تابستان بدون نياز به يك سيستم حرارتی متعارف تضمين مي كنند. براي دستیابی به این هدف بايستي سرانه ميزان انرژي سالانه مورد نياز خانه از 15 کیلووات ساعت بر مترمربع kWh/sq.m 15 تجاوز نكند.
استاندارد مصرف kWh/sq.m 15 انرژي گرمايشي خانه‌هاي غيرفعال نتيجه تحلیل‌های اقتصادي است كه نصب يك سيستم گرمايشي جداگانه را با توجه به وجود سيستم تهويه، كه مي تواند گرماي اندك مورد نياز را نيز منتقل كند، غير ضروري مي نمايد. در خانه‌هاي غير فعال، آسايش حرارتي تنها با پيش سرمايش و پيش گرمايش توده هوايي كه براي تامين هواي تازه بكار مي رود، تامين مي گردد.
استاندارد خانه‌هاي غيرفعال استانداردی پیشرو برای ساختمان‌هاي با مصرف كم انرژي در جهان است. ميزان صرفه جويي انرژي اين ساختمان‌ها نسبت به استاندارد‌هاي اخير كشور آلمان 80% است. اين ساختمان‌ها اقتصادي، با كيفيت، سالم و پایدار هستند.
دو اصل در طراحی خانه‌هاي غيرفعال مدنظر قرار می گیرد:
- كاهش اتلاف انرژي گرمايشي
- بهينه سازي جذب غيرفعال خورشيدي
در اين خانه‌ها اتلاف انرژي به حدي كم و جذب گرما از منابع مختلف به حدي زياد است كه ساختمان نياز به يك سيستم گرمايشي جداگانه ندارد.
ايده خانه‌هاي غير فعال در انتهاي دهه 80 ميلادي شکل گرفت و توسعه يافت و اولين نمونه آن در سال 1991 در شهر دارمشتات آلمان ساخته شد.
تلفات حرارت
از آنجا كه گرمايش ساختمان براي جبران تلفات حرارتی آن انجام مي شود، با كاهش تلفات حرارتی ساختمان مي توان به همان اندازه انرژي مصرفي ساختمان را كاهش داد. يك ساختمان انرژي حرارتي خود را از طريق پوسته خارجی خود (Building envelop)بوسيله هدايت، تشعشع و جريان همرفتي از دست مي دهد. اتلاف حرارتي ساختمان از طريق هدايت كه سهم عمده اي در تلفات حرارتي ساختمان دارد، با كاهش ضريب انتقال حرارت سطحي پوسته ساختمان شامل سقف، ديوار، كف و در و پنجره‌هاي خارجي كاهش مي يابد.
تكنيك‌هاي كاهش اتلاف حرارتي ساختمان در يك خانه غيرفعال شامل عايقكاري حرارتی پوسته (غير شفاف) ساختمان، كاهش موثر پل‌هاي حرارتي (Thermal Bridge)، درزگیری پوسته خارجي ساختمان براي جلوگیری از نفوذ و نشت هوا، استفاده از پنجره‌هاي مناسب خانه‌هاي غيرفعال و استفاده از سيستم بازيافت حرارتي مي باشد.
مترجم: مسعود خانی بختیاری
جهت مطالعه بیشتر: https://www.passivehouse-international.org