مدرسه تاسیسات آموزش تاسیسات مکانیکی و الکتریکی ساختمان
براي طراحي تاسيسات الکتريکي طراحان در اولين قدم به سراغ طرح سيستم روشنايي مي روند، چراکه اولين خواسته از بخش تاسيسات الکتريکي فراهم آوردن روشنايي مناسب در تمام اوقات و موارد اضطراري است. همانند ساير سيستم ها براي طرح سيستم روشنايي محاسبات پيچيده اي مورد نياز است که بعضاً عدم توجه به آنها نتيجه نامناسبي در پايان کار خواهد داشت. ظهور نرم افزارهاي رايانه اي و پيش قدم شدن کارخانجات توليدکننده چراغ و روشنايي، طراحان را در اين محاسبات ياري مي دهد. انستيتو تکنولوژي هاي روشنايي (Lighting Technologies Inc. – LTI) از پيشگامان اين عرصه بوده است که علاوه بر اينکه از توليد کنندگان انواع چراغهاست، جزء انستيتو هايي است که در تعريف استانداردهاي روشنايي و ارائه نرم افزارهاي طراحي و محاسباتي نيز نقش مهمي داشته است.
مهمترين محصولات نرم افزاري LTI در زمينه طرح و محاسبه روشنايي Simply Lighting, Lumen Micro, Lumen Designer هستند که در اين مقاله شرح مختصري در مورد نرم افزار Simply Lighting ارائه شده است.
معرفي نرم افزار
مجموعه نرم افزار Simply Lighting شامل يک سري برنامه هاي ساده طراحي روشنايي است که هر کدام براي هدف خاصي پيش بيني شده اند. ارائه اين نرم افزار براي اين بوده است که در کمترين زمان – به اندازه يک تماس تلفني – به سئوالها پاسخ داده شود. سري Simply Lighting موفقيت بزرگي در جلب نظر طراحان، مهندسان، معماران، پيمانکاران، و ساير استفاده کنندگان داشته است. بطوريکه هم اکنون اين نرم افزار به پنج زبان انگليسي، اسپانيايي، فرانسوي، پرتقالي و ايتاليايي در دسترس است.
اين نرم افزار شامل سه برنامه کاربردي مجزا است:
- Simply Indoor Lighting ، برنامه محاسبه و طراحي روشنايي فضاهاي داخلي ساختمان
- Simply Outdoor Lighting ، برنامه محاسبه و طراحي روشنايي فضاهاي خارج ساختمان
- Simply Roadway Lighting ، برنامه محاسبه و طراحي روشنايي مورد نياز راه ها و جاده ها
اين نرم افزار همچنين از يک بانک اطلاعاتي بهره مي گيرد که در آن مشخصات تعداد زيادي از انواع چراغها گنجانده شده و در هر کدام از برنامه ها امکان انتخاب نوع چراغ و حتي قيمت و تعيين سفارش خريد آنها فراهم شده است. شرکت مازي نور از توليد کنندگان موفق انواع چراغها در کشور ماست که با گنجاندن ليست توليدات خود در اين نرم افزار و ارائه آن، اقدام به شناساندن و بوجود آوردن امکان انتخاب دقيق توليدات خود توسط خريداران کرده است.
روشنايي فضاهاي داخلي
در اين قسمت از نرم افزار با انتخاب نوع چراغ و شدت روشنايي مورد نظر، تعداد چراغها و نحوه چيدمان چراغها بصورت خودکار توسط برنامه محاسبه و طراحي مي شود. مراحل اين کار بصورت زير است:
- تعريف مشخصات اتاقي که طراحي روشنايي آن مد نظر است، شامل ابعاد اتاق، ارتفاع ميز کار، ضرايب انعکاس جدارها، نسبت توان روشنايي به مساحت و در صورت نياز تعريف شبکه بندي سقف.
- انتخاب نوع چراغ، با انتخاب نوع روشنايي از بانک اطلاعاتي و اضافه کردن آن به طرح روشنايي مي توان مشخصات آن چراغ را در طرح اعمال کرد. همچنين امکان ترکيب و انتخاب چند نوع چراغ با چيدمانهاي مختلف نيز فراهم شده است. براي مقايسه مي توان تا 4 نوع مختلف روشنايي را نتخاب کرد. نرم افزار امکان انتخاب حدود 20000 محصول از 7 توليد کننده را فراهم آورده است.
- بوجود آورد چيدمان چراغها، در اين بخش با مشخص کردن ارتفاع چراغها و يا تعداد چراغها، نحوه چيدن چراغها توسط برنامه مشخص مي شود. شما مي توانيد متناسب با نياز، چيدمان ارائه شده را ويرايش و يا تغيير جهت داده و بچرخانيد.
- محاسبه روشنايي، اين قسمت برنامه شامل محاسبات نقطه به نقطه روشنايي است. با مشخص کردن سطوحي که بايد مورد محاسبه قرار گيرند برنامه اقدام به محاسبه جزئيات نقطه به نقطه روشنايي مي کند. تصوير اتاق تحت طراحي با امکان نمايش دو بعدي، سه بعدي و ايزومتريک همواره در کنار صفحه نمايش داده مي شود و امکان مشاهده تغييرات در آن فراهم است.
- مشاهده خروجي برنامه، نتايج محاسبات نقطه به نقطه بصورت عددي و گرافيکي قابل ديدن است. تنظيمات گرافيکي به شما امکان مشاهده Contour Plots و Shaded Plots را مي دهد. هنگاميکه مقادير نشان داده مي شوند آمار فراهم شده به شما امکان تصميم گيري در مورد اينکه آيا طراحي يکنواخت بوده است را مي دهد.
روشنايي فضاهاي خارجي
اين برنامه مانند قسمت قبل با رابط بصري ساده اي که ارائه مي کند، ابزاري در جهت خودکار کردن طراحي است. Simply Outdoor براي طراحي و محاسبه در کاربردهاي روشنايي محيط خارجي مانند محوطه پارکينگ و سايت ها به کار برده مي شود. مراحل ورود اطلاعات و حصول نتيجه در اين برنامه مطابق زير است:
- تعريف سايت، در ابتدا برنامه با ابزارهايي که در اختيار شما مي گذارد امکان تعريف سايت را مي دهد. همچنين مي توانيد با وارد کردن فايلهاي DWG و DXF اين کار ار انجام دهيد که فايلهاي مورد نظر تا نسخه AutoCAD 2000 توسط برنامه ساپورت مي شوند. همچنين توانايي ويرايش لايه ها و تغيير مقياس و اندازه ها در پروسه وارد کردن اين فايلها، از ديگر قابليتهاي برنامه است.
- تعريف سطح مورد نظر، با تعريف نقاط فاصله بندي شده، مساحت هايي که بايد عمليات محاسبات در آنها انجام شود را مشخص مي کنيم. با قرار دادن ماسک بر روي نقاطي که مد نظر طراحي نيستند امکان تعميم محاسبات بر روي مساحت سايت را فراهم مي آوريم بدين ترتيب اهداف طراحي روشنايي سايت برآورده خواهند شد. همچنين با مشخص کردن فاصله بين چراغ ها مساحت سايت توسط برنامه پوشش داده مي شود.
- ترکيب چراغ ها، برنامه امکان بوجود آوردن انواع ترکيب چراغها را براي طرح روشنايي مورد نظر فراهم آورده بطوريکه چندين نوع چراغ قابل اضافه شدن به پروژه هستند. همچنين امکان انتخاب نوع چراغ روشنايي از بانک اطلاعاتي در اين برنامه نيز مهياست.
- برنامه دو روش خودکار براي ارائه طرح به شما دارد تا چراغها را بطور صحيح و بهينه در سايت قرار دهيد: در امتداد يک خط يا در داخل يک سطح مشخص
- در چند دقيقه شما مي توانيد طرحي با کيفيت و با کارآيي را تهيه کنيد. در نهايت شما مي توانيد با حذف يا اضافه کردن چراغها طرح را تکميل کنيد.
روشنايي راه
اين بخش نرم افزار براي محاسبات روشنايي راه ها و انواع جاده اعم از بلوارها، بزرگ راه ها، اتوبان و جاده هاي تک يا چند باند به کار مي رود. مراحل محاسبات در آن به شرح زير است:
- مرحله اول وارد کردن مشخصات نوع و اندازه مسير مورد نظر طراحي است. فضاي بين راه ها را نيز در اين بخش تعريف کرد.
- مانند بخش اول تا 4 ترکيب متفاوت از چراغ ها براي مقايسه با يکديگر قابل تعريف هستند تا بهترين راه حل را انتخاب کنيم. در اين قسمت ترکيب و نحوه قرار گيري چراغ ها را مشخص مي کنيم. از بانک اطلاعاتي چراغ ها نيز استفاده مي کنيم تا نوع چراغ مشخص شود.
- Simply Roadway داراي موتور بهينه سازي قدرتمندي است که در مورد بهترين فاصله بين چراغها تصميم گيري مي کند. با انتخاب تا 8 مورد طراحي براي جاده مورد نظر، برنامه سعي مي کند تا راه حلي پيدا کند تا همه موارد را پوشش دهد. همچنين مي توانيم استاندارد IESNA RP-8 را بعنوان پيش فرض طراحي قرار دهيم.
- برنامه در عرض چند ثانيه محاسبات را تکميل کرده و مشخص مي کند که چراغها چگونه در امتداد راه قرار گيرند يکطرفه، دوطرفه يا ترکيبي. خلاصه محاسبات و نتيجه اوليه نيز قابل مشاهده است و امکان تصحيح و ويرايش طرح اوليه نير وجود دارد.
- يک نماي گرافيکي از جاده تهيه مي شود که مي توانيد نتايج را در آن مشاهده کنيد. از طرفي نتايج بصورت عددي و گرافيکي نيز قابل رويت هستند.
- انواع مختلفي از خروجي ها در پايان قابل برداشت هستند که متناسب با نياز و نوع تحليل تهيه مي شوند. صفحه مقايسه خروجي ها عالي ترين راه براي ارائه و صحبت با مشتري است تا بهترين راه حل را براي کار مشخص کنيم.
نویسنده و مترجم : روح ا… آهنگری شاهدهی – کارشناس برق قدرت
منبع: راهنمای نرم افزار