خانه / هنرستان فنی / اصول اولیه تاسیسات / مفاهیم پایه محاسبات تاسیسات ساختمان (1)

مفاهیم پایه محاسبات تاسیسات ساختمان (1)

اتلاف گرمایی

در یک ساختمان به مقدار کل گرمایی که به روش های مختلف (هدایت، همرفت، تابش یا ترکیبی از آنها) از فضای داخل به خارج ساختمان منتقل می شود، اتلاف گرمایی (Heat Loss) می گویند.

در فصول سرد که دمای هوای داخل ساختمان بالاتر از هوای خارج آن است، در ساختمانی که عایقکاری حرارتی نشده باشد انتقال حرارت از داخل به خارج صورت می گیرد به گونه ای که:

  • بیش از 25 درصد کل اتلاف گرمایی از طریق سقف ها است.
  • بیش از 35 درصد کل اتلاف گرمایی از طریق دیوارهای پیرامونی است.
  • حدود 15 درصد کل اتلاف گرمایی از طریق نفوذ هوای خارج یا خروج هوا خواهد بود.
  • حدود 10 درصد کل اتلاف گرمایی از طریق در و پنجره ها خواهد بود.
  • و حدود 15 درصد اتلاف گرمایی از طریق کف ساختمان است.

این در حالی است که به مقادیر فوق اتلاف گرمایی از طریق دودکش ها و منافذ خروج محصولات احتراق را باید اضافه کرد.

مشاهده شکل بالا امکان دسته بندی تلفات گرمایی را بصورت زیر امکانپذیر می کند:

1- تلفات پوسته ساختمان (Building Envelope)

  • تلفات جداره های خارجی (دیوارها)
  • تلفات سقف
  • تلفات کف و جدارهای زیرزمین
  • تلفات از طریق جدارهای در و پنجره

2- تلفات هوای تازه

  • تلفات ناشی از ورود هوای تازه و تخلیه هوا (خواسته)
  • تلفات ناشی از نفوذ هوا (ناخواسته)

بار گرمایی

در یک ساختمان مقدار انرژی گرمایی که باید به فضای داخل توسط دستگاه های گرم کننده داده شود تا دمای آن در محدوده تعیین شده ای ثابت بماند، بار گرمایی (Heating Load) می گویند.

چرا محاسبات بار گرمایی ضروری است؟ حداقل دو دلیل مهم برای انجام دادن این کار وجود دارد:

  1. ارائه سایزینگ یا اندازه گذاری تجهیزات گرمایشی
  2. طراحی سیستم های توزیع گرما

با توجه به تعاریف ارائه شده آیا اتلاف گرمایی و بار گرمایی در یک ساختمان با یکدیگر برابرند؟

دمای طرح داخل

به دمای مطلوبی که برای فضاهای داخلی در نظر گرفته می شود دمای طرح داخل (Indoor Design Temperature) گفته می شود. این دما توسط سازمان های مربوطه و تناسب با کاربری هر فضا تعیین می شود که ملاک آن تعیین آسایش حداکثری برای بهره برداران از فضاهای مختلف ساختمان است.

شرایط طرح داخل برخی فضاها

دمای طرح خارج

این دما متوسط دما در سردترین شرایط در طول سال های مختلف برای محل مربوطه است. که توسط آمارهای سازمان هواشنایی تعیین می شود.

دمای طرح خارج (Outdoor Design Temperature) فصول سرد، ملاک عمل برای محاسبات سیستم های گرمایش است. به این دما دمای طرح زمستانه نیز گفته می شود.

دمای طرح زمستانه برخی شهرهای ایران

ترجمه و گردآوری: محمدرضا خانی بختیاری

منبع: کتاب دانش فنی هنرستان رشته تاسیسات ساختمان، پایه دوازدهم